Chiếc áo bà ba là một trang phục truyền thống của người dân nơi mảnh đất phương Nam. Trải qua triều dài của lịch sử, áo bà ba đã trở thành tâm hồn của làng quê Nam Bộ. Thân thương, bình dị, nền nã và rất nhiều mỹ từ tuyệt vời để nói về áo bà ba.
Lịch Sử Ra Đời Của Chiếc Áo Bà Ba
Áo bà ba đi vào ca dao, tục ngữ và những lời hát làm say đắm lòng người. Nhưng không có một văn bản nào ghi lại về nguồn gốc ra đời của áo bà ba.
Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam còn có sự tích áo bà ba. Câu chuyện rất dễ thương, gần gũi với người dân Việt. Truyện kể, có một anh chàng nhà nghèo không đủ tiền để may áo dài theo đúng tục lệ. Chiếc áo anh mặc thì ngày càng rách, anh phải lấy những miếng vải vụn để vá làm cho chiếc áo nhìn khoang khoang đốm đốm như mai rùa.
Rồi một hôm anh mặc chiếc áo đi đánh cá thì gặp phải nhà vua đi qua. Luống cuống, anh bị lún xuống bùn nên bị dính bùn khô cứng. Nhìn từ xa, anh như một con rùa lớn, nhà vua cho lính đến để “bắt” anh lên hỏi rõ sự tình. Biết hoàn cảnh của anh, nhà vua ban tặng cho anh vàng bạc, gấm vóc còn anh giữ lại chiếc áo “ba ba” để khoe với mọi người. Từ đó, tà áo dài được may ngắn lại để tiết kiệm. Lúc đó người ta gọi là áo ba ba dần dần sau này mới gọi là áo bà ba.
Tuy nhiên, cũng có quan điểm cho rằng, áo bà ba được cách tân từ áo lá và áo xá xẩu của người Hoa. Do ảnh hưởng của phương Tây mà sử dụng khuy, nút cài thay vì nút thắt.
Xem thêm: Dịch vụ thuê xe 45 chỗ Quy Nhơn chất lượng cao
Những Chiếc Áo Bà Ba Đẹp Qua Tháng Năm Lịch Sử
Trải qua qua lịch sử hàng trăm năm thì chiếc áo bà ba cũng có nhiều lần thay đổi để phù hợp với từng giai đoạn. Từ chất liệu đến kiểu dáng, màu sắc và ngày nay, áo bà ba đã hiện đại hơn, đẹp hơn nhưng không bị mất đi tính bình dị, nền nã vốn có. Áo bà ba trải qua quá trình cách tân cho phù hợp với xu hướng thời trang, văn hóa hiện đại thì bao gồm hai giai đoạn: áo bà ba cổ điển và áo bà ba hiện đại.
2.1. Áo Bà Ba Cổ Điển
Trang phục áo bà ba cổ điển có dáng rộng. Áo không có cổ, thân áo ở phía sau là dùng một mảnh vải nguyên. Còn thân trước có hai mảnh, giữa hai mảnh gắn kết với nhau bằng hai dải khuy cài từ cổ áo xuống vạt áo. Chiếc áo bà ba thuở ban đầu không có túi. Về sau, để tiện đựng những vật nhỏ thì người Ta may túi ở hai vạt áo phía trước. Áo cũng được xẻ tà ở hai bên tạo sự thoải mái.
Màu áo được sử dụng là bằng những nguyên liệu tự nhiên như lá bàng, cây có, vỏ trầm bầu,… Người dân Nam Bộ thường mặc những bộ bà ba màu đen đi ra đồng. Bởi chúng dễ giặt lại bằng chất liệu vải ú, vải sơn đầm,… mau khô. Hơn nữa, khi mặc áo bà ba làm công việc đồng áng cũng rất thuận tiện.
2.2. Áo Bà Ba Hiện Đại
Áo bà ba sau này được cách tân để phù hợp với cả những người phụ nữ thành thị. Hình ảnh hững cô gái mặc trang phục áo bà ba làm rung động biết bao người.
Áo bà ba hiện đại vẫn giữ nét truyền thống. Nhưng nó có sự thay đổi để phù hợp với tư duy thời trang mới. Chiếc áo có nhấn, khi chít eo, tôn thêm dáng của người mặc. Cũng có nhiều nét sáng tạo mới từ kiểu chắp vai, cổ tay, cửa tay…
Không chỉ thay đổi về kiểu dáng đa dạng hơn mà chất liệu vải, màu sắc của áo bà ba hiện đại cũng đa dạng hơn. Với sự xuất hiện của thuốc nhuộm công nghiệp bộ trang phục này càng trở nên rực rỡ hơn. Những chiếc nút cài cũng được thay thế bằng những loại cúc, những nút áo đa dạng hơn.
Những bộ áo bà ba cách tân giữ được nét truyền thống nhưng có thêm chút ảnh hưởng phương Tây để nó hiện đại hơn. Áo bà ba vẫn giản dị, gần gũi, nền nã như thế.
Ngoài ra hiện nay còn nhiều mẫu áo bà na nam, áo bà ba nữ, áo bà ba cách tân đẹp, những thiết kế được thay đổi theo hướng hiện đại phù hợp với cuộc sống ngày nay.
Xem thêm: Du Lịch Đà Lạt Tự Túc
Cách May Áo Bà Ba
Áo bà ba tay khi học cắt may bạn sẽ làm thường thuộc hệ tay liền không có đường nối ở vai. Dài tay được chia ra khúc tay trong. Thân áo phia sau may bằng một mảnh vải nguyên, thân trước gồm hai mảnh, ở giữa có đường nút. Áo xẻ rà vừa phải ở hai bên hông. Độ dài của áo chí phủ qua mông, gần như bó sát thân. Áo Bà ba tay thường được may bằng nhiều loại vải khác nhau, đẹp nhất vẫn là gấm hay lụa.
Thiết Kế Chiếc Áo Bà Ba
Đi cụ thể hơn về thiết kế, kiểu dáng, chất liệu của áo bà ba, chúng ta sẽ thấy được những nét duyên ngầm được gửi gắm trong từng chi tiết. Thiết kế, vải may của áo bà ba chứa đựng tinh thần của những con người lao động chân chất, đơn thuần, hào sảng của xứ miền Tây.
Thân Áo Bà Ba
Chiếc áo bà ba khoe nét đẹp đáy thắt lưng ong của người phụ nữ, vừa kín đáo, e ấp lại có được sự quyến rũ, cuốn hút. Áo bà ba được thiết kế ôm theo cơ thể, dài đến mông, khoe những đường cong nuột nà của vóc dáng phái đẹp.
Thân áo bà ba có ba tà áo chính gồm tà lớn ở thân sau và hai tà nhỏ ở trước. Áo bà ba được chít eo hai bên với hai đường xẻ có độ cao vừa phải, vừa thoải mái lại rất duyên dáng với nét quyến rũ tiềm ẩn. Những chiếc áo bà ba cách tân ngày nay còn được may thêm tà kép, có thể có bốn tà ở thân trước.
Áo bà ba mặc đời thường còn có thêm hai chiếc túi lớn ở thân trước để đựng những vật dụng thân thuộc như “thuốc rê”, ít bánh trái, tiền bạc… Áo có một hàng nút dài chạy dọc ở giữa thân trước, thường là loại nút bấm ẩn như kiểu nút áo dài hoặc kiểu nút bọc vải, nút nhựa nhỏ.
Áo bà ba có tay dài được may kiểu tay ngang hoặc tay ráp lăng, ống tay áo nhỏ ôm nhẹ cánh tay, có thể là kiểu suông, hẹp dần về phía cổ tay hoặc kiểu ống loe. Bên cạnh đó còn có kiểu áo bà ba tay ngắn thường mặc ở nhà hoặc mặc bên trong áo bà ba tay dài như một dạng áo cánh.
Tham khảo thêm: Áo Tứ Thân
Cổ Áo Bà Ba
Áo bà ba là một chiếc áo không cổ, nói đúng hơn là không có bâu áo, cổ áo được khoét ở giữa áo với nhiều hình dáng tùy thuộc tính cách, sở thích, độ tuổi của người mặc. Độ rộng của cổ áo cũng khác nhau tùy theo người mặc cũng như vóc dáng.
Ví như các cô gái có dáng người tròn, đầy đặn thì những kiểu áo bà ba khoét cổ hơi rộng sẽ giúp khoe nét đẹp phúc hậu, đủ đầy. Kiểu cổ áo khoét nhỏ lại thích hợp những cô nàng hơi gầy hoặc những cô gái thích sự tinh tế, thanh lịch.
Về kiểu dáng thì những cô gái trẻ thường thích thể hiện sự duyên dáng, đáng yêu, ngọt ngào với kiểu cổ tim hay cổ cánh sen e ấp nhưng cũng rất quyến rũ. Với các bà, các mẹ, kiểu áo bà ba khoét cổ tròn, nhỏ, kín đáo được ưa chuộng hơn cả.
Màu Sắc & Họa Tiết Chiếc Áo Bà Ba
Ngày xưa, áo bà ba màu đen, nâu, xám phù hợp với việc ruộng đồng lam lũ rất quen thuộc ở miền Tây. Đến nay, màu sắc áo bà ba đa dạng hơn, thường là gam màu tươi sáng thể hiện cuộc sống tươi vui như xanh, đỏ, vàng, hồng…
Tùy theo tính cách của từng người mà sẽ chọn màu sắc khác nhau như màu đỏ dành cho cô gái tự tin, màu trắng của sự thuần khiết hay màu vàng của sang trọng. Họa tiết áo bà ba cũng phong phú từ kiểu hoa in, hoa vẽ, hoa đính cầu kỳ hay kiểu chấm bi, hình khối trẻ trung.
Xem thêm: Địa Điểm Du Lịch Huế Nổi Tiếng
Quần Mặc Cùng Áo Bà Ba
Kiểu dáng quần mặc cùng áo bà ba là quần hai ống suông có đáy, có độ dài từ eo đến gần gót chân hoặc chạm gót chân. Kiểu quần này kết hợp cùng áo bà ba giúp tôn dáng đẹp, vừa thướt tha, nhẹ nhàng lại rất thoải mái, dễ di chuyển.
Độ rộng của ống quần còn tùy vào người mặc và nhu cầu. Thường những người dân lao động, quanh năm với ruộng đồng, vườn cây sẽ chọn kiểu ống suông vừa, ngắn tới mắt cá chân để dễ làm việc. Áo bà ba sự kiện, phim ảnh thường có kiểu ống rộng, dài chạm gót để tăng nét đẹp và sự thướt tha.
Quần mặc cùng áo bà ba là kiểu quần trơn, không họa tiết, với hai màu sắc được ưa chuộng nhất là đen và trắng. Ngoài hai màu đen, trắng thì màu sắc của quần có thể cùng màu với áo hoặc khác màu nhưng vẫn đảm bảo sự hài hòa, ngọt ngào về màu sắc.
Xem thêm: Đảo Khỉ Nha Trang
Vải May Áo Bà Ba
Để phù hợp với công việc đồng án và khí hậu nóng ẩm, những chiếc áo bà ba ngày xưa thường được may với chất liệu mềm, mát, mau khô. Với những gia đình khá giả thì vải the lãnh, vải gấm, lụa rất được ưa chuộng bởi sự mềm mại, quý phái.
Với những chiếc áo bà ba dùng trong phim ảnh, biểu diễn nghệ thuật, sự kiện, chất liệu được ưa chuộng là gấm, lụa, phi bóng, voan, thậm chí là vải nhung. Những chất liệu này sẽ tăng tính nghệ thuật, sự sang trọng, thời trang cho người mặc.
Chiếc áo bà ba không chỉ là trang phục, là thời trang hay là một thiết kế theo xu hướng, áo bà ba còn là văn hóa, nét đẹp của tâm hồn con người miền Tây Nam Bộ. Chứa đựng sự bình dị, mộc mạc, đôn hậu của cô gái chân quê, áo bà ba có thể vượt qua cả “rào cản” của sự lỗi thời, lạc hậu mà giới thời trang vẫn thường gặp phải.
Kết luận:
Nhìn một lần là nhớ, mặc một lần là yêu, chiếc áo bà ba của người Nam Bộ luôn mang vẻ đẹp bình dị, gần gũi, thuần khiết, mộc mạc đến lạ. Không chỉ trong xã hội xưa mà bây giờ, hình ảnh các bà, các mẹ, những cô gái, chàng trai vùng đồng bằng sông Cửu Long mặc áo bà ba vẫn luôn đẹp.